
Συντάκτης
Maximilian Gabriel et al. J Cataract Refract Surg 2025; 51:72–83
Η μελέτη αυτή συνολικά συμπεριέλαβε 39 άρθρα (3 προοπτικές μελέτες), με σύνολο 18.614 περιστατικά με in the bag όψιμη παρεκτόπιση ενδοφακού (ΙΒD). Διερευνήθηκαν οι παραγόντες που σχετίζονται προστατευτικά ή μη με την παρεκτόπιση του ενδοφακού. Οι μελέτες έπρεπε να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 20 οφθαλμούς για ανάλυση. Με βάση τα αποτελέσματά της, η παρεκτόπιση αυτή εμφανίζεται κατά μέσο όρο 6.5-11 χρόνια μετά το χειρουργείο του καταρράκτη. Η συχνότητα εμφάνισης στη δεκαετία κυμαινόταν από 0,1% σε 1% ανάλογα με τη μελέτη με τυπική ηλικία ανάμεσα στα 70 και 85 έτη, φαίνεται δε να υπερισχύει το αρσενικό φύλο παρόλο που δεν υποστηρίζεται από όλες τις μελέτες. Παράγοντες που σχετίζονται σε καλό επίπεδο με την ΙΒD είναι προεγχειρητικό τραύμα, απόσπαση Ζιννείου ζώνης, προηγηθείσα υαλοειδεκτομή, ψευδοαποφολίδωση, υψηλή μυωπία, γλαύκωμα και προηγηθείσα επέμβαση γλαυκώματος, βλάβη ενδοθηλίου και ραγοειδίτιδα. Η συσχέτιση των παραπάνω παραγόντων αφορά πολλές φορές σε πιθανό τραυματισμό της Ζιννείου ζώνης κατά την επέμβαση ή σε βλάβη της, λόγω της συνυπάρχουσας παθολογίας. Όσον αφορά στη μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια η συσχέτισή της οφείλεται στη μεγαλύτερη ρίκνωση του πρόσθιου περιφακίου που παρουσιάζεται μετεγχειρητικά σε αυτούς τους οφθαλμούς. Οι υδρόφιλοι ενδοφακοί, οι ενδοφακοί με τέσσερα απτικά και με κλίση οπτικού απτικού εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο παρεκτόπισης σε αντίθεση με αυτούς με τα μεγαλύτερα οπτικά και τους 3-piece που λειτουργούν προστατευτικά. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι οι μεγαλύτεροι σε διάμετρο ενδοφακοί διατηρούν τάση στην περιφέρεια του σάκου του περιφακίου και με αυτόν τον τρόπο εμποδίζουν τη ρίκνωση. Οι ενδοφακοί σιλικόνης καθότι δεν προσκολλώνται στο περιφάκιο έχουν κυρίως συσχετιστεί με παρεκτόπισή τους εκτός του σάκου, ιδιαίτερα μετά από καψουλοτομή. Επιπλέον, η Nd:YAG καψουλοτομή φαίνεται τελικά να λειτουργεί προστατευτικά μιας και ανακουφίζει το στρες που προέρχεται από τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων στο περιφάκιο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι το λέιζερ δρα επιβαρυντικά. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα για τους δακτυλίους τάσης. Η συνολική σύσταση είναι ότι λειτουργούν προστατευτικά όταν χρησιμοποιούνται. Απαιτούνται όμως περισσότερες μελέτες προκειμένου να προταθούν συγκεκριμένες οδηγίες για τη χρήση τους καθώς οι αναφορές στη βιβλιογραφία είναι αντιφατικές. Το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται και στο σφάλμα επιλογής δείγματος, καθότι η τοποθέτηση σε πολλές περιπτώσεις γίνεται σε οφθαλμούς που έχουν ήδη βλάβη Ζιννείου με αποτέλεσμα να μικραίνει το χρονικό διάστημα μέχρι την παρεκτόπιση. Τέλος, σε πολλούς οφθαλμούς δεν διαπιστώθηκε κανένας παράγοντας κινδύνου.