Συντάκτης
Το 41ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής (ESCRS) πραγματοποιήθηκε στις 8-12 Σεπτεμβρίου 2023 στη Βιέννη.
Το συνέδριο αυτό ήταν η μέχρι στιγμής μεγαλύτερη διοργάνωση της ESCRS με περισσότερους από 15,000 συνέδρους από 128 χώρες. Η Βιέννη, μια από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου, ο καλός καιρός και η περιορισμένη συμμετοχή λόγω πανδημίας τα προηγούμενα χρόνια, βοήθησαν στη συμμετοχή-ρεκόρ των οφθαλμιάτρων σε αυτό το συνέδριο. Το 41o συνέδριο έλαβε χώρα στο θαυμάσιο εκθεσιακό κέντρο Messe Wien Exhibition Centre, στην περιοχή Prater της Βιέννης.
H τελετή έναρξης πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου 9 Σεπτεμβρίου, στην κατάμεστη κεντρική αίθουσα όπου ο πρόεδρος της ESCRS, καθ. Oliver Findl, έκανε την εισαγωγική ομιλία του φορώντας Lederhose, την παραδοσιακή στολή της Αυστρίας. To φετινό βραβείο Binkhorst απονεμήθηκε στον Ισπανό Jorge Alio για τη συνδρομή του στη μελέτη της αναγέννησης του κερατοειδούς. Η ομιλία του είχε τον τίτλο: “Corneal Regeneration: the future in corneal surgery”. Ο Dr. Αlio παρουσίασε την πρόοδο στην έρευνα που γίνεται για την αναγέννηση των κυττάρων του κερατοειδούς στο επίπεδο του επιθηλίου, αλλά και του στρώματος. Την προηγούμενη μέρα είχαν προηγηθεί οι παράλληλες εκδηλώσεις του συνεδρίου: Cornea Day, Glaucoma Day και Innovation Day. Οι ημερίδες αυτές που αφορούν στην ουσία, εξειδικευμένες παρουσιάσεις, καθιερώθηκαν τα τελευταία χρόνια στα πρότυπα των Αμερικανικών Συνεδρίων. Σημειώνεται ότι το κόστος συμμετοχής σε αυτές της εκδηλώσεις δεν συμπεριλαμβάνεται στην εγγραφή του συνεδρίου.
Στις 4 μέρες του συνεδρίου, διοργανώθηκαν πολλές στρογγυλές τράπεζες με κορυφαίους ομιλητές. Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν ήταν η πρεσβυωπία, η πράσινη ενέργεια στην οφθαλμολογία, η αυτοματοποίηση της οφθαλμοχειρουργικής και η αντιμετώπιση των μετεγχειρητικών επιπλοκών. Στο 41ο συνέδριο συζητήθηκε σε μεγάλη έκταση ο ρόλος που θα παίξει στο μέλλον η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) σε διάφορους τομείς της οφθαλμολογίας. Ειδικότερα, η τεχνητή νοημοσύνη θα αποκτήσει στο μέλλον όλο και περισσότερη σημασία στον υπολογισμό την δύναμης των ενδοφακών στις επεμβάσεις καταρράκτη. Παρουσιάστηκαν, επίσης, οι πρώτες προσπάθειες ενός συστήματος ρομποτικής χειρουργικής ή σωστότερα χειρουργικού αυτοματισμού, που θα επιτρέπει να γίνεται η επέμβαση καταρράκτη χωρίς την ενεργό συμμετοχή του οφθαλμιάτρου. Ο χειρουργός απλώς θα επιβλέπει τα χειρουργεία που θα γίνονται ταυτόχρονα σε πολλαπλές αίθουσες. Με αυτό τον τρόπο υπολογίζεται ότι ένας χειρουργός θα μπορεί να «χειρουργεί» περισσότερα από 100 μάτια σε μία ημέρα!
Μια ιδιαίτερα διασκεδαστική και εκπαιδευτική καινοτομία σε αυτό το συνέδριο ήταν η «Αρένα». Σε ειδικό χώρο στήθηκε ένα ρινγκ πανομοιότυπο με αυτό που υπάρχει σε αγώνες μποξ και πολεμικών τεχνών. Επιλέχθηκαν ζευγάρια «μονομάχων» οφθαλμιάτρων που εμφανίστηκαν με στολές πυγμάχων και αναμετρήθηκαν όχι με μπουνιές, αλλά με αντιπαραθέσεις σε διάφορα θέματα της ειδικότητας μας. Στο τέλος κάθε «αγώνα», ανάλογα με το μέγεθος του ακροατηρίου στην κόκκινη ή μπλε γωνία, ανακηρυσσόταν ο νικητής του debate. Ομολογουμένως, ήταν μια πρωτοποριακή καινοτομία που προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών συνέδρων.
Στον χαώδη εκθεσιακό χώρο συναντήσαμε τις περισσότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον παγκόσμιο ιστό της οφθαλμολογίας, μεταξύ των οποίων ήταν και δύο ελληνικές: Οι εταιρείες Opto Hellas και Sidapharm. Η Bausch & Lomb παρουσίασε ένα νέο ψηφιακό τρισδιάστατο μικροσκόπιο με OCT για το πρόσθιο και το οπίσθιο ημιμόριο. Το μικροσκόπιο αυτό εκτός από μεγάλη ψηφιακή οθόνη, διαθέτει και προσοφθάλμιους φακούς για την εξοικείωση του χειρουργού, οι οποίοι όμως παίρνουν εικόνα από μικροσκοπικές οθόνες. Η ίδια εταιρεία παρουσίασε κεκλεισμένων των θυρών, το νέο Femtolaser για καταρράκτη και διαθλαστικές επεμβάσεις. Το νέο Victus θα είναι μικρότερο σε μέγεθος, θα είναι μεταφερόμενο και θα διαθέτει ενσωματωμένη φακοθρυψία Stellaris. Το νέο Femtolaser της Lensar, το Ally, θα έχει και αυτό ενσωματωμένη τη φακοθρυψία. Όπως φαίνεται αυτή θα είναι η τάση στα μηχανήματα Femto της επόμενης γενιάς για καταρράκτη. Η Nidek παρουσίασε ένα νέο, ταχύτερο μηχάνημα OCT. Είδαμε στο περίπτερο της Belkin Vision ένα μηχάνημα DSLT για αυτοματοποιημένη εφαρμογή Laser Selective Trabeculoplasty.
Δοκιμάσαμε το Capsulaser, μια εναλλακτική μέθοδο στο Femtolaser, η οποία πραγματοποιεί καψουλόρηξη σε κλάσματα δευτερολέπτου με θερμική ενέργεια. Μετά τη λήξη της πατέντας του SMILE, η Johnson & Johnson παρουσίασε το Elita SILK για τη διαθλαστική χειρουργική με αφαίρεση lenticule. Ένα αντίστοιχο σύστημα παρουσίασε και η Ziemer, το οποίο το ονομάζει CLEAR. H Oculus διαφήμισε στο περίπτερο της το Myopia Master, ένα πολυμηχάνημα για την παρακολούθηση της εξέλιξης της μυωπίας σε παιδιά.
Οι ελληνικές συμμετοχές στην έκθεση
Στο συνέδριο αυτό, με την πρωτοβουλία του προέδρου, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ανακύκλωση, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην πράσινη ενέργεια και στη βιωσιμότητα (sustainability) των υλικών που χρησιμοποιούνται στα χειρουργεία με τo σύνθημα “Mission Zero”. Οι σύνεδροι παροτρύνθηκαν να χρησιμοποιούν μόνο τα απαραίτητα αναλώσιμα στις επεμβάσεις τους. Διανεμήθηκαν παγούρια από ανακυκλώσιμα υλικά σε όλους, έτσι ώστε οι σύνεδροι να μην χρησιμοποιούν πλαστικά ποτήρια.
To κοινωνικό πρόγραμμα κορυφώθηκε με το εντυπωσιακό φιλανθρωπικό γκαλά όπου οι σύνεδροι χόρεψαν βιεννέζικα βαλς. Κατά κοινή ομολογία, το 41ο ήταν ίσως το καλύτερο συνέδριο στην ιστορία της ESCRS. Το επόμενο μεγάλο συνέδριο της εταιρείας θα γίνει στη Βαρκελώνη τον Σεπτέμβριο του 2024, ενώ θα μεσολαβήσει το χειμερινό συνέδριο της ESCRS τον Φεβρουάριο στη Φρανκφούρτη.