Συντάκτης
The Academy’s task force on myopia B. Modjtahedi et al
Ophthalmology2021;128:816-826
To Academy’s task force on myopia δημιουργήθηκε ως ανταπόκριση στην όλο και μεγαλύτερη παγκόσμια αύξηση της μυωπίας και της απώλειας όρασης που σχετίζεται μ’ αυτήν.
Ο αριθμός των ατόμων με μυωπία υπολογίζεται να φτάσει τα 4758 εκατομμύρια παγκοσμίως μέχρι το 2050, με το ένα τέταρτο από αυτούς να έχουν υψηλή μυωπία (>5D). Η μη διορθούμενη οπτική διαταραχή λόγω της μυωπίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 7-13 φορές μέχρι το 2055, γεγονός που επισημαίνει τις μεγάλες ιατρικές αλλά και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της μυωπίας.
Σύμφωνα με το white paper αυτής της ομάδας, η μυωπία είναι πολυπαραγοντική νόσος σχετιζόμενη τόσο με το γονιδιακό υπόστρωμα του ατόμου όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Από τους παράγοντες κινδύνου που έχουν συσχετιστεί με την μυωπία, υπαρκτή ισχυρή σχέση φαίνεται να υπάρχει με το χρόνο που περνάν τα παιδιά εκτός σπιτιού. Ισχυρή συσχέτιση έχει βρεθεί, επίσης, με τα χρόνια εκπαίδευσης και την αστική ζωή. Η κληρονομικότητα αποτελεί, επίσης, έναν επιβεβαιωμένο παράγοντα κινδύνου. Η ύπαρξή της πρέπει να κατευθύνει την έγκαιρη αναγνώριση των παιδιών που θέλουν πιο στενή παρακολούθηση. Μελέτες έδειξαν ότι περίπου το 35% των παιδιών που εμφάνισαν μυωπία σε ηλικία 8,8-12,8 ετών προχώρησαν σε υψηλές μυωπίες >-6D στην ενήλική ζωή τους.
Σύμφωνα με μελέτες που αναφέρονται στο άρθρο, ο επιπολασμός της μυωπίας είναι παρόμοιος σε αντίστοιχους ηλικιακούς πληθυσμούς Ευρώπης και Αμερικής, σε αντίθεση με τις χώρες της Ανατολικής Ασίας που είναι σαφώς πιο υψηλός.
Όσο αφορά την κλινική σημασία της μυωπίας, η μελέτη συνοψίζει τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών σύμφωνα με τις οποίες οι μυωπικοί οφθαλμοί έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν καταρράκτη και γλαύκωμα καθώς και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Ιδιαίτερα οι οφθαλμοί με υψηλή μυωπία μπορούν να εμφανίσουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στην ωχρά κηλίδα και ατροφία χοριοειδούς που σχετίζονται με την σταδιακή επιμήκυνση του βολβού, αλλοιώσεις γνωστές και ως παθολογική μυωπία. Η παθολογική μυωπία αποτελεί την αιτία τυφλότητας σε ποσοστό 6-9% σε πληθυσμό λευκών που αντιστοιχεί στην πέμπτη συχνότερη αιτία τύφλωσης. Σύμφωνα με τα προγνωστικά το 2050 περίπου 55,7 εκατομμύρια άνθρωποι θα βιώσουν σημαντική μείωση της όρασης τους λόγω μυωπίας, ενώ 18,5 θα είναι τυφλοί από τις επιπλοκές της. Τα νούμερα αυτά σαφώς τονίζουν την ανάγκη ανάπτυξης τακτικών ελέγχου της μυωπίας. Με βάση κοινωνικοοικονομικές αναλύσεις, η οικονομική επιβάρυνση λόγω της μυωπίας αφορά όχι μόνο τα έξοδα διόρθωσης της, αλλά ταυτόχρονα και τα έξοδα αντιμετώπισης των επιπλοκών της καθώς και τις επιπλέον παροχές που απαιτούνται για τα άτομα με μειωμένη όραση. Όλα αυτά μεταφράζονται παγκοσμίως σε απώλεια παραγωγικότητας ισοδύναμης με 244 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιπτώσεις μη διορθωμένης μυωπίας και 7 δισεκατομμύρια δολάρια λόγω απώλειας όρασης. Είναι επομένως προφανές το οικονομικό όφελος μιας στρατηγικής περιορισμού της μυωπίας. Οι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί για τον περιορισμό της μυωπίας αφορούν οπτικές και φαρμακολογικές μεθόδους καθώς και αλλαγή καθημερινών συνηθειών.
Οι φακοί επαφής χρησιμοποιούνται σε τεχνικές ορθοκερατολογίας με ολονύκτια χρήση με καλά αποτελέσματα, αν και ο κίνδυνος μικροβιακής κερατίτιδας σαφώς αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην ευρεία υιοθέτηση της τεχνικής. Πέρα από την μηχανική επιπέδωση του κερατοειδή, η επίδρασή τους στην εξέλιξη της μυωπίας έχει συσχετιστεί με την πρόκληση μυωπικού defocus στον περιφερικό αμφιβληστροειδή. Η χρήση διπλοεστιακών και πολυεστιακών φακών επαφής έχει παρουσιάσει παρόμοια αποτελέσματα με την ορθοκερατολογία.
Όσο αφορά την φαρμακολογική προσέγγιση της μυωπίας, η επιτροπή ΑΑΟ ophthalmic technology assessment κατέληξε ότι η ατροπίνη σε συγκέντρωση 0,01% ναι μεν έχει μικρότερη αποτελεσματικότητα, αλλά συνδυάζεται με λιγότερες παρενέργειες και μικρότερο ποσοστό υποτροπής της μυωπίας μετά τη δια- κοπή της θεραπείας, κάνοντάς την έτσι την πιο προσιτή μορφή φαρμακευτικής θεραπείας.
Τα μειονέκτημα των φαρμακευτικών θεραπειών της μυωπίας είναι η έλλειψη μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων της μεμονωμένης δράσης ή του συνδυασμού τους, ενώ παράλληλα η πιστή εφαρμογή τους στην καθημερινότητα είναι πιθανόν να αποκλίνει από τα αυστηρά πρωτόκολλα των μελετών.
Ανάμεσα σε όλους τους παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν, η αύξηση της ώρας που τα παιδιά περνούν σε εξωτερικό χώρο φαίνεται να σχετίζεται με την καθυστέρηση της εμφάνισης και συνεπώς την πρόληψη της μυωπίας. Η σχέση αυτή όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί και για την επιβράδυνση στην εξέλιξή της. Περισσότερες μελέτες είναι απαραίτητες, ειδικά εκτός Ανατολικής Ασίας ώστε να καθοριστεί το είδος, η χρονική διάρκεια και η ποσότητα της απαιτούμενης έκθεσης.
Συμπερασματικά το ΑΑΟ Task force on Myopia αναγνωρίζει ότι η μυωπία εξελίσσεται σε ένα δημόσιο πρόβλημα υγείας με ιατρικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Για την αντιμετώπιση της χρειάζεται ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας αλλά και του κοινού, συνεργασία των αρμόδιων φορέων και έρευνα που θα ενισχύσει την γνώση για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
