Comparison of refractive surgeries (SMILE, LASIK, and PRK) with and without corneal crosslinking: systematic review and meta-analysis

Η παραπάνω μετα-ανάλυση είχε ως σκοπό να συγκρίνει τα αποτελέσματα των διαθλαστικών επεμβάσεων στον κερατοειδή (PRK, Lasik, SMILE) με και χωρίς εφαρμογή διασύνδεσης κολλαγόνου (CLX). Τα αποτελέσματα που ελέγχθηκαν αφορούσαν την καλύτερη διορθωμένη (CDVA) και μη διορθωμένη (UDVA) οπτική οξύτητα για μακριά, οπτική οξύτητα καλύτερη από 20/20, μέσο μετεγχειρητικό σφαιρικό ισοδύναμο (MRSE), κερατομετρικά, πάχος του κερατοειδούς (CCT), αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και προβλεψιμότητα των επεμβάσεων. Συμπεριέλαβε 7 RCT και 24 observational trials που πληρούσαν τις προδιαγραφές.

1.386 οφθαλμοί που υποβλήθηκαν σε συνδυασμένη με CLX διαθλαστική επέμβαση, έναντι 1.434 (50,85%) χωρίς. Τα βασικά αποτελέσματα της μελέτης έχουν ως εξής: Α. το μετεγχειρητικό πάχος του κερατοειδούς ήταν στατιστικά μικρότερο στο γκρουπ με το CLX. Β. το γκρουπ χωρίς CLX παρουσίαζε καλύτερο προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, το οποίο όμως πιθανότατα οφείλεται στη μειωμένη CDVA του συνδυασμένου γκρουπ που ως επί το πλείστον αποδόθηκε στο haze. Στην ανάλυση των υπο- ομάδων η διαφορά ήταν πιο έντονη για το LASIK & SMILE, ενώ ελάχιστα αναφέρθηκε στις μελέτες με το PRK. Πιθανόν αυτό να μπορεί να εξηγηθεί από την προστατευτική χρήση της MMC. Γ. η συνολική CDVA σε περίοδο 12 μηνών ήταν στατιστικά χειρότερη στο γκρουπ με το CXL. Δ. οι υπόλοιπες παράμετροι, όπως η UDVA, MRSE ήταν συγκρίσιμες ανάμεσα στα δύο γκρουπ. Η συγκρισιμότητα στο MRSE αποδόθηκε στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένοι οφθαλμοί στο γκρουπ με το CLX ήταν φυσιολογικοί και τα πρωτόκολλα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν βραχέα οπότε πιθανολογείται ότι το CXL δεν επηρέασε το διαθλαστικό σφάλμα. Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι η διάρκεια της παρακολούθησης ήταν μόνο 12 μήνες και η επίδραση του CXL στον κερατοειδή συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα, θα μπορούσε θεωρητικά να προκληθεί κάποια μεταβολή πέρα από τους 12 μήνες. Η μελέτη παρουσιάζει περιορισμούς μεταξύ των οποίων η ποικιλία των πρωτοκόλλων διασύνδεσης που χρησιμοποιήθηκαν. Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι μελέτες που εφάρμοσαν ταυτόχρονο CLX είχαν συμπεριλάβει κάποιους οφθαλμούς με υψηλό κίνδυνο ή ακόμα και με υποκλινική εκτασία κατά το Randleman Ectasia Risk Score, που να επηρεάζει την CDVA. H μελέτη καταλήγει ότι η προφυλακτική χρήση του CLX στη διαθλαστική χειρουργική του κερατοειδούς πρέπει να διερευνηθεί με μεγαλύτερες τυχαιοποιημένες μελέτες, σε μεγαλύτερους πληθυσμούς και με μεγαλύτερη παρακολούθηση.