Corneal endothelial safety profile in minimally invasive glaucoma surgery

H παραπάνω αποτελεί μια πολυκεντρική, προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη σκοπός της οποίας ήταν να συγκρίνει την πενταετή ασφάλεια όσον αφορά το ενδοθήλιο, τριών διαφορετικών συσκευών MIGS, και συγκεκριμένα του iStent inject, Hydrus Microstent & Cypass Microstent. Η σύγκριση πραγματοποιήθηκε για τις συνδυασμένες με φακοθρυψία επεμβάσεις MIGS, με control group ασθενείς που υποβλήθηκαν μόνο σε επέμβαση καταρράκτη. Τα στοιχεία γι’ αυτήν τη μελέτη (post hoc) αντλήθηκαν από τις δημοσιευμένες 5ετείς μελέτες για τις προαναφερθείσες συσκευές. Το end point ήταν η σύγκριση στους 60 μήνες της απώλειας ενδοθηλιακών κυττάρων (ECL) ανάμεσα στα γκρουπ phaco + MIGS και στα αντίστοιχα γκρουπ μόνο με phaco. Κλινικά σημαντική απώλεια ενδοθηλιακών κυττάρων χαρακτηρίζεται η μεγαλύτερη από 30%. Δεν υπήρχε διαφορά στα δημογραφικά στοιχεία όλων των γκρουπ, τόσο των αρχικών μελετών, όσο και των επεκτάσεών τους. Ο μέσος όρος των ενδοθηλιακών κυττάρων ήταν παρόμοιος στα γκρουπ MIGS στο ξεκίνημα των μελετών (2417 με 2450 cells/mm2) και στα control groups (2426 με 2453 cells/mm2). Το γκρουπ του iStent Inject παρουσίασε σημαντική, αλλά παραπλήσια απώλεια ενδοθηλιακών κυττάρων στους 3 μήνες, δύο χρόνια και τρία χρόνια με το control γκρουπ (9.4% vs 6,8%). To γκρουπ Hydrus +phaco εμφάνισε στους 60 μήνες σημαντική απώλεια σε ποσοστό 20.8% vs 10.6% του control γκρουπ, με τη μεγαλύτερη απώλεια στους 3 πρώτους μετεγχειρητικούς μήνες και μετά σταθεροποίηση. Τέλος, το γκρουπ Cypass + phaco παρουσίασε το μεγαλύτερο ποσοστό σημαντικής απώλειας 27,2% vs 10% του control γκρουπ, με απώλεια που εξελισσόταν από το δεύτερο στον πέμπτο χρόνο. Για όλα τα χρονικά σημεία της μελέτης οι ασθενείς με iStent+ phaco είχαν παρόμοια μέση πυκνότητα ενδοθηλιακών κυττάρων με το control γκρουπ. Στα άλλα δύο γκρουπ των MIGS η μέση πυκνότητα στους 60 μήνες ήταν στατιστικά μικρότερη από το control γκρουπ. 7 οφθαλμοί με CYpass, παρουσίασαν επιπλοκές σχετιζόμενες με χαμηλό αριθμό ενδοθηλιακών κυττάρων, όπως τοπικό οίδημα στον κερατοειδή. Δεν παρατηρήθηκαν αντίστοιχες επιπλοκές στα άλλα δύο γκρουπ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης η ένθεση του iStent inject δεν επιβάρυνε τον οφθαλμό μιας και τόσο η σημαντική απώλεια ενδοθηλιακών κυττάρων, όσο και η μέση πυκνότητα ήταν παραπλήσια με το γκρουπ της φακοθρυψίας. Tο γκρουπ του Hydrus εμφάνιζε τη μεγαλύτερη σημαντική απώλεια στο τρίμηνο, μετά ο ρυθμός μεταβολής της πυκνότητας των ενδοθηλιακών κυττάρων ήταν παρόμοιος με το control γκρουπ. Τέλος, για το CyPass τα αποτελέσματα έδειξαν τη μεγαλύτερη απώλεια που αυξανόταν μετά τα δύο χρόνια. Πιθανότατα αυτό οφείλεται σε κακή θέση τοποθέτησης της συσκευής σε σχέση με τον κερατοειδή. Η μελέτη, επίσης, τονίζει ότι ενώ τους πρώτους μετεγχειρητικούς μήνες η απώλεια κυττάρων μπορεί να αποδοθεί και στο χειρουργικό στρες, από τους τρεις μέχρι τους 60 μήνες η περαιτέρω μείωση καθορίζεται κατεξοχήν από τη συ- σκευή MIGS. Συμπερασματικά, η μελέτη αναδεικνύει ότι τη μεγαλύτερη ασφάλεια για το ενδοθήλιο παρέχει το iStent insect και τη μικρότερη το CyPass, γεγονός που εξηγεί και την απόσυρση του δεύτερου από την κυκλοφορία. Οι χειρουργοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν χρησιμοποιούν αυτές τις συσκευές σε οφθαλμούς με προβληματικό ενδοθήλιο.