Φακικοi ενδοφακοί οπισθίου θαλάμου για τη διόρθωση υψηλών διαθλαστικών σφαλμάτων

Η διαθλαστική χειρουργική στο επίπεδο του κερατοειδούς, για τη διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού έχει εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω βελτιώσεων στην τεχνολογία των excimer laser αλλά και στην εισαγωγή των femtosecond laser, τα οποία χρησιμοποιούνται στη χειρουργική διαδικασία του LASIK για τη δημιουργία του κερατοειδικού κρημνού.

Επίσης, έχει εισαχθεί η τεχνολογία SMILE, φέρνοντας επανάσταση στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής του κερατοειδούς, διαδικασία στην οποία σε αντίθεση με το LASIK η δημιουργία κερατοειδικού κρημνού δεν είναι απαραίτητη. Λόγω του γεγονότος ότι η διαδικασία SMILE είναι λιγότερο επεμβατική, επιτρέπει ταχύτερη αποκατάσταση της οπτικής οξύτητας, δεν αλλοιώνει τα νεύρα του κερατοειδούς καθώς και τη βιομηχανική κατάστασή του, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων.

Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί διαθλαστική επέμβαση κερατοειδούς επειδή το πάχος του κερατοειδούς είναι μειωμένο, ο ασθενής έχει υψηλό διαθλαστικό σφάλμα ή υπάρχει κάποιος κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι φακικοί ενδοφακοί οπίσθιου θαλάμου είναι μια εναλλακτική λύση για τη βελτίωση της όρασης σε ασθενείς με υψηλά διαθλαστικά σφάλματα.

Οι εμφυτεύσιμοι φακοί ICL collamer είναι ένας τύπος φακικού ενδοφθάλμιου φακού οπίσθιου θαλάμου (pIOL).

Οι pIOL χρησιμοποιούνται συνήθως για υψηλούς βαθμούς διαθλαστικού σφάλματος ή όταν αντενδείκνυται η διαθλαστική χειρουργική του κερατοειδούς.

Στα πλεονεκτήματα των pIOL έναντι της διαθλαστικής χειρουργικής του κερατοειδούς περιλαμβάνονται επίσης η ταχύτερη αποκατάσταση της όρασης, η υψηλότερη ποιότητα όρασης και φυσικά η αναστρεψιμότητα της μεθόδου.

Οι pIOL οπίσθιου θαλάμου, παρέχουν μικρότερο κίνδυνο σε σύγκριση με τους IOL πρόσθιου θαλάμου (AC) επειδή παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο απώλειας ενδοθηλιακών κυττάρων (ECL) καθώς τοποθετούνται σε απόσταση από τον κερατοειδή [1].

Αποτελούν, επίσης, μια ασφαλέστερη εναλλακτική λύση αντί της διαθλαστικής ανταλλαγής φακού (RLE) που ενέχει κίνδυνο αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς και απώλεια προ- σαρμογής [2].

Υπήρξε ένας αριθμός φακικών ενδοφακών οπίσθιου θαλάμου στην αγορά παλαιότερα, όπως το Chiron Adatomed pIOL από σιλικόνη που τελικά διακόπηκε λόγω υψηλών ποσοστών φλεγμονής AC και καταρράκτη [2].

Ο PRL Phakic Refractive Lens (CIBA Vision) ήταν ένας pIOL 1 τεμαχίου κατασκευασμένος από υδρόφοβο ελαστομερές σιλικόνης, σχεδιασμένο έτσι ώστε τα απτικά να στηρίζονται στη Ζίννειο ζώνη και ο φακός να επιπλέει πάνω από τον φυσικό κρυσταλλοειδή φακό. Ωστόσο, αυτός ο φακός αφαιρέθηκε από την αγορά λόγω της υψηλής συχνότητας υπεξάρθρωσης του φακού στην υαλοειδική κοιλότητα δευτερογενώς λόγω της διάσπασης των ζωνών [2].

Το 1993, η STAAR Surgical (Monrovia, CA, USA) κυκλοφόρησε το pIOL οπίσθιου θαλάμου. Τα EVO ICL είναι κατασκευασμένα από Collamer, ένα βιοσυμβατό υλικό που περιέχει κολλαγόνο που συνδέεται με χρωμοφόρο που απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία σε ένα συμπολυμερές με βάση το πολυ-HEMA. Αυτός ο συνδυασμός προσφέρει προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία και ελαχιστοποιεί τη φλεγμονή [6,7].

Ο φακός εγκρίθηκε από τον FDA το 2005. Το EVO/EVO+ ICL και η toric έκδοσή του εγκρίθηκαν και οι δύο από τον FDA στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2022 για διόρθωση της μυωπίας και της μυωπίας με αστιγματισμό [4]. Ο ICL είναι ένας ορθογώνιος μονοκόμματος φακός με απτικό σχέδιο που είναι επίπεδος κοίλος. Το μοντέλο EVO, διαθέτει μια κεντρική θύρα ή οπή 0,36 mm (KS-Aquaport) που προορίζεται να εξαλείψει την ανάγκη για ιριδοτομή ή ιριδεκτομή Nd:YAG που απαιτούνταν με το προηγούμενο μοντέλο Visian V4 [5, 6]. Ο σκοπός του ανοίγματος 360 μm στο κέντρο του φακού είναι να διευκολύνει τη ροή του υδατοειδούς υγρού από τον οπίσθιο στον πρόσθιο θάλαμο. Αυτή η κεντρική οπή διατηρεί τη φυσιολογία του πρόσθιου θαλάμου και λειτουργεί προστατευτικά μεταξύ του ICL και του κρυσταλλοειδούς φακού. Επίσης, επιτρέποντας τη φυσιολογική ροή μέσω του οπτικού μειώνει την πιθανότητα σχηματισμού πρόσθιου υποκαψικού καταρράκτη και τον αποκλεισμό της κόρης σε σύγκριση με προηγούμενα μοντέλα.

Ο φακός διαθέτει επίσης ένα χρωμοφόρο απορρόφησης της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Το EVO/EVO+ ICL Model V5 είναι το πιο πρόσφατο που κυκλοφόρησε και έχει μεγαλύτερη οπτική διάμετρο έως 6,10 [7]. Επιτρέπει έτσι την εμφύτευση του φακού σε ασθενείς με μεγαλύτερες κόρες χωρίς να προκαλεί οπτικά φαινόμενα, ειδικά σε νυχτερινές συνθήκες.

Η STAAR επίσης έλαβε έγκριση για τον EVO+ Visian® ICL with Aspheric (EDOF) Optic, που διατίθεται στο εμπόριο ως «EVO Viva». Ο φακός έχει σχεδιαστεί για τη διόρθωση ή τη μείωση της μυωπίας και της πρεσβυωπίας σε φακικούς και ψευδοφακικούς (IOL μετά τον καταρράκτη).

Προηγείται η φόρτιση του φακού σε ειδικό υποδοχέα και αφού γεμίσουμε τον ΠΘ με μεθυλσελουλόζη εμφυτεύεται στον ΠΘ μέσω μιας μικρής κροταφικής τομής.

Χωρίς να ακουμπήσουμε το οπτικό τμήμα του φακού (δάκτυλα δίκην πεταλούδας) με ένα ειδικό εργαλείο (ελιά) τοποθετούμε τα 4 ποδαράκια του φακού κάτω από την ίριδα. Αφαιρούμε με προσεκτική και λεπτομερή πλύση τη μεθυλσελουλόζη και τελειώνουμε με μύση της κόρης.

Προεγχειρητικά ελέγχουμε εάν οι ασθενείς είναι κατάλληλοι για την επέμβαση. Συγκεκριμένα, έλεγχος οπτικής οξύτητας με και χωρίς διόρθωση, διάθλαση υποκειμενική και αντικειμενική, μέτρηση ενδοθηλιακών κυττάρων, μέτρηση W-W, παχυμετρία, τοπογραφία κερατοειδούς, οφθαλμική βιομετρία, βυθοσκόπηση και μέτρηση της διαμέτρου της κόρης.

Όπως και με προηγούμενα μοντέλα του ICL, το EVO ενδείκνυται για φακικούς ασθενείς ηλικίας 21 έως 45 ετών.

Για διόρθωση ή μείωση της μυωπίας με αστιγματισμό έως και 4D με σφαιρικό ισοδύναμο που κυμαίνεται από –3D έως –20D και υπερμετρωπίας από +5 και άνω, με πραγματικό βάθος πρόσθιου θαλάμου 3mm ή μεγαλύτερη.

Αντενδείκνυται σε ασθενείς με γωνία πρόσθιου θαλάμου μικρότερη από Shaffer βαθμού III.

Σημαντικό για την ασφαλή τοποθέτηση του φακού είναι η σωστή εκτίμηση του μεγέθους του. Προσοχή στο W-W.

Πιθανή ενδοφθαλμίτιδα, γλαύκωμα, σύνδρομο διάσπασης χρωστικής, καταρράκτης, χρόνια ραγοειδίτιδα, στροφή του ICL toric, παραμόρφωση της κόρης και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

Δεδομένα από μελέτες από τους Martίnez-Plaza και συνεργάτες έδειξαν ότι πάνω από το ένα τρίτο των 36 ματιών στη μελέτη απέκτησαν 1 γραμμή καλύτερης διορθωμένης με γυαλιά VA (BSCVA ) και κανένα από τα μάτια δεν έχασε ούτε 1 γραμμή BSCVA στην 6μηνη μετεγχειρητική επίσκεψη [2].

Επίσης, οι ασθενείς ανέφεραν σημαντική βελτίωση στην ποιότητα της όρασης και στην ποιότητα ζωής [2].

Σε 38 επιστημονικές εργασίες με δεδομένα ασφάλειας από αναδρομικές και προοπτικές μελέτες για το EVO ICL, που περιελάμβαναν 4.196 μάτια με έως και 5 χρόνια παρακολούθησης, κανένας ασθενής δεν εμφάνισε οπτικά σημαντικό ASC και μόνο 1 οφθαλμός εμφάνισε αποκλεισμό της κόρης (λόγω παραμονής ιξωδοελαστικού) [1].

Επιπλέον, οι Kamiya et al πραγματοποίησαν μια συγκριτική μελέτη της οπτικής ποιότητας και της ενδοφθάλμιας σκέδασης φωτός μετά από φακικούς ενδοφακούς οπίσθιου θαλάμου με και χωρίς την κεντρική θύρα. Τα δεδομένα έδειξαν ότι η θύρα δεν αλλάζει σημαντικά την οπτική απόδοση του φακού EVO σε σύγκριση με παλαιότερα ICL χωρίς την κεντρική θύρα [3].

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ είναι ότι η χρήση των ICL αποτελεί μια προσθετική διαδικασία.

Δεν αφαιρείται ιστός κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, εξασφαλίζει τη διατήρηση του κερατοειδούς, εξαλείφει την πιθανότητα εκτασίας του κερατοειδούς και μειώνει την πιθανότητα ξηροφθαλμίας [1] δίνοντας τη δυνατότητα διόρθωσης υψηλών αμμετροπιών.