Skip to main content
me-allo-mati-web

Συντάκτης

Πέτρος Ράσογλου
Χειρουργός Οφθαλμίατρος,
Επίτιμος Πρόεδρος της ΕΕΕΦΔΧ
Επικοινωνία: raspe@otenet.gr

Στο τέταρτο και τελευταίο αφιέρωμα στην μεγαλειώδη Ελληνική Επανάσταση του 1821, θα αναφερθώ στην δολοφονία του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, του Ιωάννη Καποδίστρια, όπως αυτή εξιστορείται από τον άγνωστο σε πολλούς φιλέλληνα Ρώσο αξιωματικό Αλεξέι Νικολάγιεβιτς Ράικο, αυτόπτη μάρτυρα του γεγονότος.(1)

(συνέχεια από το προηγούμενο τεύχος)

Ο φρούραρχος, συνταγματάρχης Αλμέιδα, σήμανε συναγερμό και περικύκλωσε με έναν λόχο την εκκλησία. Τέσσερις στρατιώτες, ένας λοχίας και ένας αξιωματικός άρχισαν να κυνηγούν τους δολοφόνους.

Ο Αλβανός υπηρέτης και ο Καντιώτης στάθηκαν αποσβολωμένοι. Στη συνέχεια, ο τελευταίος, αφού ξάπλωσε απαλά στο έδαφος τον Κυβερνήτη, πυροβόλησε τον Γεώργιο αλλά το πιστόλι έπαθε αφλογιστία. Με άλλο όπλο πυροβόλησε τον Κωνσταντίνο, τον τραυμάτισε στο αριστερό πλευρό και άρχισε να τον κυνηγάει. Ο Κωνσταντίνος αρχικά έτρεχε με απίστευτη ταχύτητα αλλά σταδιακά καθώς ήταν τραυματισμένος επιβράδυνε και στο τέλος περπατούσε παραπατώντας. Περικυκλώθηκε αρχικά από στρατιώτες που άρχισαν να τον χτυπούν με τους υποκόπανους των όπλων τους και αμέσως ενώθηκε μαζί τους το εξαγριωμένο πλήθος των πολιτών που κυριολεκτικά τον διαμέλισε με φρικτό τρόπο. Τον μετέφεραν κατόπιν στην πλατεία του Πλατάνου, όπου ξεψύχησε και το κορμί του το πέταξαν στην θάλασσα.

Στις 10 περίπου το πρωί ο Γάλλος επιτετραμμένος βαρόνος Ρουέν δήλωσε στον πολιτικό διοικητή του Ναυπλίου πως οι άλλοι τρείς δολοφόνοι βρίσκονται στο σπίτι του.

Εν τω μεταξύ, ο διοικητής της πόλης Αλμέιδα συναντήθηκε με τον Αυγουστίνο Καποδίστρια για να λάβει εντολές καθώς εν ζωή ο Κυβερνήτης τον είχε διορίσει εντεταλμένο τοποτηρητή. Και ενώ συνέβαιναν αυτά, στο σπίτι του Ρώσου επιτετραμμένου Ρίκμαν, συγκεντρώθηκαν οι επιτετραμμένοι της Γαλλίας, Ρουέν και της Αγγλίας, Ντόβκινς και εκεί ο συνταγματάρχης Πελιόν, επιτελάρχης του στρατηγού Ζεράρ, διοικητού του τακτικού στρατού, μιλώντας εκ μέρους του ζήτησε από τους επιτετραμμένους να του απονείμουν τον βαθμό του αρχιστράτηγου (στον Ζεράρ) και να του δώσουν εντολές. Οι επιτετραμμένοι απάντησαν πως δεν είχαν σκοπό να αναμειχθούν στην εσωτερική διοίκηση της χώρας. Ο Ζεράρ όσο κι αν προσπάθησε εκείνη την ημέρα δεν κατάφερε να πάρει την εκτελεστική εξουσία στα χέρια του. Σε αντίθεση, η Γερουσία διόρισε μια τριμελή Επιτροπή για τη διακυβέρνηση της χώρας αποτελούμενη από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια ως πρόεδρο και τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Ιωάννη Κωλέττη ως μέλη. Ο συνταγματάρχης Αλμέιδα και ο αντισυνταγματάρχης Ράικο έλαβαν διαταγές από την Επιτροπή και πήγαν στο σπίτι του Γάλλου επιτετραμμένου για να παραλάβουν τους δολοφόνους του Κυβερνήτη (η ώρα ήταν περίπου δύο το μεσημέρι). Εκεί, ο επιτετραμμένος, παρά τις αρχικές του προθέσεις, προσπάθησε να καθυστερήσει για άγνωστους (έως ύποπτους) λόγους την σύλληψή τους. Αρχικά, πρότεινε να συλληφθούν οι Γιάννης Καραγιάννης και Ανδρέας Πατρινός και όχι ο Γιώργος Μαυρομιχάλης, όπως και έγινε. Την ώρα που τους οδηγού- σαν στο Μπούρτζι όμως ο λαός έκπληκτος που δεν έβλεπε μαζί τους τον Μαυρομιχάλη, άρχισε να δυσανασχετεί και να απειλεί με έφοδο στο σπίτι του Γάλλου επιτετραμμένου. Ο τελευταίος έγινε πιο διαλλακτικός και υποσχέθηκε να παραδώσει τον Γεώργιο. Καθώς είχε αρχίσει να νυχτώνει, ο χλωμός, τρεμάμενος και παραπαίων Γεώργιος Μαυρομιχάλης συνελήφθη και οδηγήθηκε και αυτός στο Μπούρτζι. Έτσι τελείωσε η μοιραία εκείνη ημέρα της 27ης Σεπτεμβρίου 1831.

Την επομένη οι τρείς συλληφθέντες μεταφέρθηκαν από το Μπούρτζι στο Παλαμήδι και δικάστηκαν από το στρατιωτικό συμβούλιο του Ιτς Καλέ, στην ύπαιθρο, για να μπορεί να παρευρεθεί όποιος το επιθυμούσε. Στο τέλος της διαδικασίας ανακοινώθηκε η απόφαση.

1 Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης κρίθηκε ένοχος για την εκ προμελέτης δολοφονία του Καποδίστρια και καταδικάστηκε σε θάνατο.

2 Ο Γιάννης Καραγιάννης κρίθηκε ένοχος για την εκ προ- μελέτης δολοφονία του Κυβερνήτη και καταδικάστηκε σε θάνατο.

3 Ο Ανδρέας Πατρινός κρίθηκε ένοχος για συμμετοχή στην δολοφονία χωρίς προμελέτη και καταδικάστηκε σε 10ετή κάθειρξη.

Στις 10 το πρωί της 28ης Σεπτεμβρίου ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης αλυσοδεμένος, αλλά αξιοπρεπής αυτή την φορά, σε αντίθεση με την σύλληψή του, ζήτησε συγνώμη, δεν θέλησε να του δέσουν τα μάτια και εκτελέστηκε. Η εκτέλεσή του συνοδεύτηκε από μια τρομακτική κραυγή αναθέματος από τον κόσμο που παρακολουθούσε.

Η σωρός του Κυβερνήτη

Την σωρό του Καποδίστρια μετέφεραν οι στρατιώτες του λόχου πυροβολικού στο Κυβερνείο του Ναυπλίου. Δύο ώρες μετά τον φόνο πραγματοποιήθηκε η νεκροψία από τους γιατρούς Σ. Καρβελά, Δ. Τράιμπερ, Α. Παπαδόπουλο-Βρετό και Ν. Μαράτο, και ακολούθησε η ταρίχευσή του από τον φίλο του Κυβερνήτη, τον Ιταλό φιλέλληνα Βονιφάτιο Βοναφίν, ο οποίος είχε σπουδάσει φαρμακευτική στην Πάδοβα όπου είχε γνωριστεί με τον Καποδίστρια. (Ο Βοναφίν ήρθε στην Ελλάδα το 1828 από την Τεργέστη, αμέσως μετά τον Κυβερνήτη και ίδρυσε το πρώτο φαρμακείο στην Ελλάδα, στο Ναύπλιο, το οποίο λειτούργησε μέχρι το 1872). Τα σπλάχνα του τοποθετήθηκαν σε γυάλινη θήκη και ενταφιάστηκαν στον Άγ. Σπυρίδωνα και το σώμα του τοποθετήθηκε σε γυάλινο φέρετρο και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στην είσοδο του Κυβερνείου. Αργότερα, με Ρωσικό πολεμικό πλοίο, ο αδελφός του, Αυγουστίνος, το μετέφερε στην Κέρκυρα. Τάφηκε στον οικογενειακό τάφο στο Μοναστήρι της Πλατυτέρας, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα, με την λιτή επιγραφή στο μάρμαρο «ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ».

Βιβλιογραφία

    1. Ράικο, Α. (2019). Η δολοφονία του Καποδίστρια. Εκδόσεις: S@ mizdat.
    2. https://www.mixanitouxronou.gr